Als de zomerperiode achter de rug is en de wintermaanden aanbreken, neemt de aandacht voor de vijver meestal snel af. De basis voor een mooie vijver in het volgend jaar leg je echter in de herfst ervoor al. Op deze pagina kijken we daarom, hoe je onderhoud aan de vijver in het najaar het best kunt aanpakken.
 |
Onderhoud vijver najaar: waterhardheid
In het winterhalfjaar valt er gemiddeld zo’n veertig tot vijftig centimeter regen in de vijver. Omdat regenwater erg zacht is (geen mineralen bevat) zal de hardheid van het vijverwater hierdoor sterk teruglopen.
Voor de zuurstofplanten is dit zachte water funest: in het vroege voorjaar zullen ze hierdoor namelijk niet goed uitlopen. Dit merk je meestal pas na een tijdje en dan is het eigenlijk al te laat om dit nog recht te zetten. Als de zuurstofplanten niet goed groeien, kan de vijver troebel worden door zweefalg.
Het is daarom belangrijk om tijdens het onderhoud van de vijver in het najaar de hardheid van het vijverwater nog een keer te verhogen. Hiermee voorkom je, dat het vijverwater in het volgend voorjaar te zacht is voor een goede groei van zuurstofplanten.
Een geschikt middel om de waterhardheid van de vijver in het najaar te verhogen is Mineral Clay . Dit is een hardheidsverbeteraar die langdurig werkt en daardoor zorgt dat de waterhardheid in de herfst en winter op peil blijft. Hierdoor kunnen zuurstofplanten in het voorjaar goed en krachtig uitlopen.
Draadalgen bestrijden
De plantengroei in de vijver zal in oktober tot stilstand komen. Draadalgen groeien echter altijd wat langer door dan de waterplanten en in het voorjaar hervatten ze hun groei ook weer eerder. Een vijver waaraan vanaf september niets meer is gedaan, kampt in het voorjaar daarom vaak met een draadalgenprobleem.
De vijver in het najaar én in het voorjaar behandelen met een antidraadalgmiddel, is de meest effectieve wijze van draadalgenbestrijding. Tijdens het hele groeiseizoen zullen er hierdoor veel minder draadalgen in je vijver groeien.
Voor de behandeling van draadalgen kun je gebruik maken van Draadalg-in-één. Dit product doodt aanwezige draadalgen en algsporen en remt hierdoor de groei van nieuwe algen. Daarnaast bevat het een middel om de waterhardheid te verhogen. Hierdoor is het zeer geschikt voor gebruik bij het onderhoud van de vijver in het najaar.
 |
Vallend blad uit de vijver houden
Invallende herfstbladeren zijn de oorzaak van veel vijverproblemen. De jaar na jaar ingewaaide bladeren vormen een dikke, voedselrijke laag op de bodem van de vijver en veroorzaken na verloop van tijd zweefalg en groen water. Het best kun je in de herfst een fijnmazig net over de vijver spannen. Op deze manier houd je met minimale inspanning de vijver bladvrij. Bladeren die toch in de vijver terechtkomen, verwijder je vervolgens af en toe net een schepnet.
 |
Afgestorven plantdelen uit de vijver verwijderen
Het blad van de meeste waterplanten sterft in het najaar af. Voor deze afgestorven delen geldt hetzelfde als voor inwaaiende bladeren: verwijder ze zoveel mogelijk uit je vijver. Denk hierbij ook aan de bladeren van waterlelies. Je kunt het grootste gedeelte van de dode plantdelen in de herfst al verwijderen, maar laat altijd wat achter als schuilplaats voor de vissen. Deze delen verwijder je pas in het voorjaar, als onderin de vijver de nieuwe scheuten verschijnen.
Filter en vijverpomp uitschakelen
Een vijverfilter en -pomp zijn noodzakelijk tijdens het groeiseizoen, maar moeten in de winterperiode uitgeschakeld worden. Het filter voorziet de vijver van koolstofdioxide (CO2), maar in de winter kunnen de planten in de vijver dit niet opnemen, omdat hun groei stilligt. Het blijven toevoegen van CO2 aan het vijverwater kan dan leiden tot verzuring van de vijver. Daarnaast kan het filter in de winter kapot vriezen.
Ook de vijverpomp en eventuele fonteintjes, beeklopen en dergelijke kun je in de winter beter uitschakelen. Bij koud winterweer vormt zich onderin de vijver namelijk een waterlaag met een constante temperatuur van vier graden. Hierin kunnen vissen en amfibieën overleven. Als de pomp blijft draaien kan de vijver verder afkoelen, waardoor de dieren in de vijver kunnen sterven. Eind oktober is een goed moment om filter en pomp uit te schakelen.
 |
IJs en sneeuw op de vijver
Een bevroren vijver kun je het beste met rust laten. Luchtgaten voor de vissen zijn vrijwel nooit nodig. Alleen als de vijver langer dan een dag of tien is dichtgevroren, is het verstandig om een gat in het ijs te maken. Dit is niet om de vissen van lucht te voorzien, maar om de gasuitwisseling tussen vijverwater en atmosfeer mogelijk te maken. Omdat deze uitwisseling in de winter minimaal is, mag een vijver gerust een aantal dagen volkomen dichtgevroren zijn.
De eenvoudigste manier om een gat in het ijs te maken is een pan met heet water op het ijs te zetten en zo een gat hierin te smelten. Een gat in het ijs hakken is niet verstandig. Door de trillingen kan de vijverconstructie beschadigen (met name bij betonnen of gemetselde vijvers) en vissen kunnen beschadigingen aan hun zwemblaas oplopen.
Als er op een ijslaag op de vijver sneeuw valt, kun je deze proberen voor een deel weg te vegen. Op die manier kan er nog wel wat licht doordringen in de vijver.
Onderhoud aan de vijver najaar en winter: onderhoudskalender
In de onderhoudskalender op onze site vind je een gedetailleerde beschrijving van het onderhoud aan de vijver, dat je in de herfst en de winter kunt uitvoeren. Hierin staan per kalendermaand de benodigde onderhoudswerkzaamheden beschreven. Bekijk via de links de onderhoudskalender voor de herfst (september, oktober, november) en voor de winter (december, januari en februari).